Edukira joan

Sistema isolatu

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sistema isolatuen, itxien eta irekien propietateak energia eta materia trukatzeko.

Fisika termodinamikoan, sistema isolatutzat hartzen dira ingurunearekin materia- eta energia-trukerik egiten ez duten sistemak. Nolabaiteko oztopoen bidez sistemaren baliabideak kontserbatzea ahalbidetzen dute eta kanpoko baliabideak sartzea eragotzi. [1]

Horretan, sistema itxietatik bereizten dira, fisikaren eremu berean ingurunearekin energia trukatzeko gai direnak (baina ez materia), eta are gehiago sistema irekietatik, horietan bi gauzak askatasunez trukatzen baitira.

Jarraian, sistema fisikoen sailkapen desberdinen laburpena eskaintzen da.[2]

Sistema Materia Energia Beroa Lana Entropia Bolumena
Sistema irekia
Sistema itxia
Sistema isolatua
Sistema adiabatikoa
Sistema isokorikoa

Sistema isolatuek ezaugarri hauek dituzte:

  • Nolabaiteko hesiak dituzte, isolatzaile gisa ezagutzen direnak, eta barruaren eta kanpoaldearen arteko trukea nabarmen mugatzen dute.
  • Isolatuta dauden bitartean, beren baliabideak eta propietateak konstante eta egonkor mantentzen dira, hau da, aldaezin: ez da ezer ateratzen eta ez da ezer sartzen, edo ez behintzat proportzio esanguratsuetan.
  • Ez dago erabateko isolamendurik, ezta isolatzaile perfekturik ere: guztiek dute galtzeko edo ihes egiteko tarteren bat, baina, kasu askotan, tarte hori gutxiesgarria edo hutsala izaten da sistema aztertzen den bitartean.
  • Kasu askotan, sisteman sortzen den isolamendua aldi baterakoa da, eta denbora nahikoa denez, agerian jartzen da bere galera- edo zehaztasun-ezaren marjina.

Sistema isolatu baten adibide posibleak dira honako kasu hauek, hala ere ez daude erabat isolatuta, ez da existitzen isolamendu perfekturik:

  • Substantzien tenperatura mantentzen duen ontzi termiko bat, hala nola kafe berorako termo bat.
  • Neguko arropak aire hotzetik isolatzen gaitu eta, beraz, gorputzeko beroa erritmo nabarmenean galtzea eragozten digu.
  • Material isolatzailez (gomaz edo plastikoz) estalita dauden eroapen elektrikoko kableak, gure etxeetarako joan-etorrietan potentzia elektrikoaren galera ahalik eta gehien murrizteko (eta, era berean, oinezkoren bat elektrokutatzeko).
  • Putzuz betetako lur batean edo elurretan ibiltzeko erabiltzen ditugun gomazko botak, ura gure oinetan sartzea eragozten dutenak.
  • Unibertsoa sistema isolatua da, ezer ez baita ez sartzen ez irteten, ez materiarik ez energiarik.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Gaztelaniaz) «Sistema Aislado - Qué es, concepto, características y ejemplos» Concepto (Noiz kontsultatua: 2022-12-27).
  2. (Portugesez) Sistema isolado. 2019-06-19 (Noiz kontsultatua: 2022-12-27).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]